Pastoreo bajo cerco en Viveiro

Boimente dispone de un sistema pionero en Galicia que rota el ganado y genera más madera, que vende con un plan de ordenación
Carlos Martínez, en el curro de Candoso (Boimente)
photo_camera Carlos Martínez, en el curro de Candoso (Boimente)

El sistema de pastoreo de la comunidad de montes de Boimente (Viveiro) fue pionero en Galicia. Hoy es un ejemplo, puesto que sus parcelas cercadas favorecen el cuidado y abono por parte del ganado, lo que permite un mayor crecimiento de la madera, que explota de forma ordenada.

La junta rectora quería hacer un curro nuevo para la rapa en 1980 y habló con el guarda forestal Enrique Fernández Llano, quien propuso aprovechar para mejorar los pastizales. La idea no cayó en saco roto y con Julio Ulloa Vence, responsable de ayudas estructurales de Agricultura en Lugo, y el técnico Eloy Villada Legaspi, impulsaron la creación de los primeros praderíos hasta 200 hectáreas, superficie considerable para la época, que lograron con subvenciones de la UE y aportando solo mano de obra.

El secretario de la junta rectora actual, Carlos Martínez Fernández, explica que después cerraron los pastizales y el perímetro del monte. Otra subvención del 50% permitió comprar caballos. "Ao ser o primeiro que se facía en Galicia había moitas lagunas, pero puxéronse a traballar coa colaboración deses señores ideando un sistema de pastoreo e coidado".

La creación de unas normas de pastoreo y la aplicación de los estatutos de todas las comunidades, ambos a rajatabla, dio paso a la incorporación de vacas por parte de los comuneros, con normas diferenciadas para vacunos y équidos. "A comunidade decatouse de que se coidaba o monte era máis produtivo, podía ter máis gando e a madeira medraba máis".

El siguiente paso fue crear más pastizal donde fuese posible —hoy tiene 400 hectáreas— y dividir el monte en parcelas —ahora 18— para rotar el ganado. "Temos o monte máis cultivado, máis abonado, á parte de suplementar con abono orgánico, ao estar máis concentrado o gando abona máis por zonas", subraya Carlos Martínez.

Para la zona maderable disponen de un plan de ordenación, el segundo puesto en marcha en Galicia, que fija pautas sobre la cantidad de madera que es posible cortar o la inmediata repoblación tras la corta. "Hai un coidado moi grande coa pranta, pois ata que ten sete ou oito anos non se meten vacas, así unhas parcelas están abonadas e outras cultivadas, a pranta medra máis e a maleza redúcese. Isto foi cousa nosa, pero dá un resultado moi bo. Se o terreo está aberto non hai maneira de cultivalo".

MUY CALCULADO. También explica que "hai que facer un cálculo dos días que podes ter os cabalos desde que as prantas teñen dous anos e telos algo menos, porque senón dedícanse a pasear". "Metemos un tractor desbrozando tódalas zonas nas que os cabalos non deron feito e cando se fan as podas trituramos todo. Ese procedemento leva a que debaixo dos pinos sempre haxa pasto, no 90%, e iso é moi importante para que o monte non arda", destaca. El comunero defiende que si los montes "estiveran máis castigados con animais ao mellor axudaba a que non houbese lumes".

Martínez cree básico que haya una junta rectora que se implique. "Isto leva moito traballo, organización, quererlle ao monte e loitar contra algúns políticos que non entenden nin ven". Está convencido de que "se o monte se coidara e atendera había menos lumes, pero só se busca o beneficio e hai que reinvertir unha parte nel".

Comentarios