O amor conseguirá afastarnos de novo

O COMENTARIO xurdiu no cocido do Luns de Carnaval. Alguén, sentado a un extremo da mesa longa rememorou a Cuaresma de antes, cando todo pracer quedaba afeado pola convicción de que Cristo morrería necesariamente mes e pico despois. No outro lado, houbo quen lembrou un cura de Ribadeo. Baixou a voz, adiantou o corpo e revelou: "Don Enrique era camareiro secreto do Papa". Despois incorporouse xocosamente para cantar un ferrete que compuxera algún malicioso local para denunciar que lograra a dignidade "pola graza de Franco". Mentres os vellos da casa cantaban a peito cheo, quitei o móbil e busquei  información sobre o asunto.

Patricia Espinosa de los Monteros entrevista no ABC, a miña referencia en asuntos relixiosos, a Manuel Gullón, que ostenta o condado de Tepa. A xornalista preséntanolo como "gentilhombre del Papa", aínda que el descende un grado na soberbia e defínese como "guardián de las llaves de San Pedro". O Corpo de Xentilhomes está formado por 55 persoas de toda a orbe, sendo unicamente dous deles españois.

Eu xa tiña a don Enrique por unha figura notable da infancia. Fascinábame observar a precisión dos seus xestos cando misaba. Aínda máis que me limpase a folla de servizos morais cando que lle revelei en confesión que plantara un petardo carnavaleiro na aula da Pícola. Na miña defensa, argumentei que nunca lle copiaba nos exames a pesar de que a nosa profesora de Ciencias Naturais era pouco darwinista e deixaba facer por igual aos que estudabamos e aos que se inspiraban en chuletas. Don Enrique —creacionista a ferro candente— torceu a boca, axitou a cabeza con enfado e largou unha receita de avemarías con condescendencia.

Logo de marchar do confesionario arrepentínme de contarlle o crime. O meu erro fixera que aquel home de negro dispusexe dunha información tan cargada de pólvora que podería estouparme na casa.

Decidín establecer un cordón sanitario entre o sacerdote e min, confiando en que esquecese a miña revelación. A confesión afastaounos. Non volvín pola igrexa ata anos máis tarde, con vinte, reconvido pola reflexión sobre o valor da arte relixiosa que fai Yukio Mishima en ‘Confesiones de una máscara’. Fala do óleo ‘San Sebastián’, de Guido Reni.

O Martes de Carnaval estiven relendo algúns fragmentos dese libro, o que me serviu para informarme de que San Sebastián foi un capitán da garda pretoriana. Afervoado defensor do pacifismo cristiano, negouse a usar armas. O emperador Maximiliano mandouno executar xunto a outro obxector de conciencia, o centurión Marcelo. Hum... ese nome sóame. Ah, xa sei! Jorge Fernández tenno polo seu anxo da garda e recorre a el para atopar aparcamento. Marcelo non falla. Supoño que axuda que sexa ministro do Interior e teña un lugar reservado.

O mércores empecei ‘Vestidos de noche’, tamén de Mishima, tamén en Alianza. Esa novela é ben distinta a outras. Conta un matrimonio entre dous rapaces ideais da alta sociedade de Tokio argallado por unha nai dominadora do seu fillo Toshio. Hai hipódromos, cócteles nos que estarica o dedo índice e vestidos de noite, como era esperar. Mishima escribe cunha linguaxe exquisita, tanto que se fai ridícula ás veces.

Contra a fin da novela, a nai de Toshio confésalle á nora que se arrepinte de ter amañado o matrimonio do seu fillo: "¿Coñeces o gusto do café cando o bebe unha muller que está soa?". Contéstase que "é o sabor que queda cando non hai ninguén que che poida botar unha man, ninguén que estea ao teu carón na vida. É negro, doce, saboroso, aromático, persistente; un sabor que non abandona… Pois ben, coñecín o sabor do café despois de casar a Toshio".

Mishima podía escribir con esa fondura a alma feminina porque o criara a súa avoa, unha muller poderosa no ámbito doméstico. O escritor manifestou que se sentía así cando se deixou a arrastrar ata o suicidio pola loucura fascista de recuperar o imperio nipón. Esa mesmo emoción negra e persistente afectou a Ian Curtis,como reflicte nas letras do seu grupo, Joy Division. Curtis foi unha estrela fugaz do rock entre 1976 e 1980. Deixou unha estela de dous discos: ‘Unknow pleasures’ e ‘Closer’.

Vostedes coñecen a capa do primeiro álbum porque Amancio Ortega fixo camisetas con ela, o mesmo que co título da canción ‘Love will tell us apart again’ (‘O amor volverá afastarnos’), que ten ducias de versións. Nesa canción, Ian Curtis fala como a nai de Tohio. "Teño un sabor na boca. Mentres a desesperación persiste". O cantante era esposo e amante de senllas mulleres. Incapaz de poñer o corazón en xelo, colgouse na cociña na véspera de comezar a súa primera xira por Norteamérica. Rendeuse antes de voar ao país de William Burroughs, o escritor ao que máis admiraba porque "as súas obras eran un pesadelo postindustrial", como o Manchester de fábricas en ruínas no que medrara.

Os seus compañeiros de grupo contan no filme ‘Joy División’ (2007) que Burroughs o mandou ao carallo cando se atoparon en Bruxelas. Cansou daquel rapaz de 23 anos que o acosaba a base de expresarlle toneladas de devoción. A literatura afastounos. O venres estiven mirando ese documental de Grant Gee mentres me informaba sobre o interese dunha editorial galega en publicar ‘Mein kampf’. Pensei en que, felizmente para todos, Hitler tamén tivo o seu motivo para suicidarse: o afastado que lle quedou o seu soño.