As mulleres de febreiro

SEI POR Álvaro Cunqueiro que, segundo o arcipreste de Talavera, as mulleres febreiriñas somos as peores do ano: receosas, ávidas, infieis, coquetas, de mudábel condición, e todo baixo suaves sorrisos, compracentes calmas, graciosos dicires. E, por se non abondase, aínda engade un refrán: "Harpía como mujer febrera". Cita, así mesmo, a Quevedo quen di que, de ser máis longo o mes, o mundo quedaría peor polo aumento destas.

Non coñezo determinismos deste tipo, nin para ben nin para mal, referidos aos homes de ningún mes. Si, está o horóscopo que atinxe por igual a homes e mulleres, mais na literatura popular e tamén na culta só as mulleres recibimos ese trato. Como os xatos, o polbo ou as anadas de viño.

Cunqueiro non se decatou talvez de que era unha peza máis, neste caso, dunha longa tradición de misoxinia. Unha tradición que chegou aos nosos días con representantes tan eximios como o xa falecido Francisco Umbral ou o aínda campante Arturo Pérez Reverte. Ou quizais son eu a que non me decato da ironía sutil do escritor de Mondoñedo, buscador de boticas prodixiosas e de rarezas varias. Entre as últimas, a dunha muller febreiriña "de razoábel beleza, e boa e fiel esposa".

Se fose verdade que o mes de nacemento pode determinar certas características de calquera individuo dunha especie animal, isto nunca sería extensíbel á especie humana. Nós somos seres perfectíbeis, educábeis, capaces de dotármonos desa segunda natureza que é a cultura.

É como dicir que os homes son machistas porque son homes. Daquela, non habería mulleres machistas nin homes a defender a igualdade das mulleres e moito menos a poñer en práctica esta idea.

Mais estes argumentos non valen para os que non ven máis alá da envoltura, como Anatole France, a quen tamén cita Cunqueiro e se ve emulando, xa de vello, sentado nunha terraza, ao paso das mulleres: "Que fermosos son eses animaliños cor de rosa!".

Custa crer que quen caeu na trapela da tradición de vituperio ás mulleres escribise algúns dos máis fermosos poemas de amor que se teñen feito na nosa lingua.

Descoñezo a data en que foi composto Recoñecemento de Harold Godwison, mais estou segura de que moito máis tarde que o artigo de 1959 que inspira o meu de hoxe. Despois do que di no poema, Álvaro Cunqueiro non precisa facer outra palinodia. O ollar violeta da Edith que cega fitando o corpo do amado defunto, as mans da muller que mestura raios de lúa cos fíos que tece para facer un pano e cubrir o rostro de Harold, os días e as palabras do amor que evoca, son o máis fermoso dos retratos da fidelidade e a paixón amorosa.

E, para rematar, permítanme unha fabulación . Cando o 28 de febreiro de 1981 Álvaro Cunqueiro chegou ao ceo dos poetas, ese ao que moitos son os chamados e poucos os escollidos, atopou no pavillón chamado de Breogán, o que a el correspondía, a Rosalía de Castro, a febreiriña por antonomasia. Non dixo nada e sentou á súa sombra.

Comentarios