Encontro con Corín Tellado

DE CANDO EN VEZ a prensa faise eco da realización de teses doutorais que teñen un especial interese para a opinión pública. Este foi o caso o pasado luns, cando numerosos xornais españois e latinoamericanos informaron sobre a presentación dun traballo na Universidade de Oviedo sobre a obra de Corín Tellado. A noticia ten unha dobre cara. Por unha banda, estase facendo un estudo académico sobre unha autora moi popular, pero por outra banda é un tipo de obra que se considera banal, de escasa calidade literaria e de consumo rápido. Con todo, fai tempo que as humanidades fóronse orientando a aspectos das letras e a sociedade que carecen do prestixio das obras da alta cultura pero que, por atraer a atención dunha audiencia masiva, merecen tamén a atención dos académicos. Nisto ingleses e americanos foron pioneiros, e foron abrindo paso noutros países para que as universidades fixesen un oco a novas disciplinas, como o cine ou a televisión, ou a produtos como o best-seller. Xa participei varias veces en tribunais de teses deste tipo, polo que a invitación do departamento universitario non me colleu por sorpresa. Ou si, porque en realidade, nunca lera a esta escritora que, como fenómeno de masas, tivo a súa mellor época nos anos sesenta e setenta, e sempre estivo encasillada como autora para un público feminino.

De maneira que me puxen á tarefa de documentarme e descubrín feitos sorprendentes. Corín Tellado chegou a escribir máis de cinco mil obras, máis dunha por semana, e vendeu máis de catrocentos millóns de exemplares. As circunstancias da súa época eran moi distintas ao actual mercado editorial e, a pesar de que viviu sen apuros económicos, nunca chegou a manexar as cifras de diñeiro que hoxe perciben autores de superventas. Outro aspecto rechamante é que, contrariamente ao que moitos escritores sosteñen, que toda novela é unha autobiografía encuberta, ela nunca chegou a escribir sobre as súas experiencias persoais. De feito, parecía basearse en acontecementos vedados para ela. Aí están, como exemplo, os exóticos escenarios nos que ambienta as súas historias amorosas, en contraste coas súas escasas viaxes e unha rutineira vida en Xixón. Máis aínda, ela nunca chegou a sentirse realmente namorada, e o seu matrimonio fracasou en apenas dous anos. A súa filla, á que coñecín estes días, esbozou un perfil de muller ferida pola vida. Ela comentou que súa nai nunca asimilou as traizóns e desplantes que sufriu, a cambio da súa gran xenerosidade.

Lendo as historias publicadas compréndese que todo era unha gran mentira, pero unha mentira que ela necesitaba para vivir. A moitos lectores lles ocorría o mesmo; aí está o éxito da literatura de evasión.

Comentarios