''El gran Espetón, Antonio Penedo, recitó todas las salmodias del recorrido''

Entroido urbano
Entroido urbano

Tiña moita sona o Entroido de Ansemar. Os maiores ían sempre alí. Está por detrás do castro de Viladonga. Alí si que tiña moita tradición o Entroido. Polo demais, disfraces non había porque estou a falar dos anos cincuenta.

José Antonio Labrada Losada / Pol

Non había gran tradición de vestir máscaras, pero si de vestir de entroido e andar correndo dun lado para outro. Antes facíase o xoves Fareleiro no que se tiraba fariña e outro tipo de brincadeiras que eran de aúpa, segundo teño escoitado a meus pais. Na miña época había unha señora moi parrandeira que nos vestía con cestos para facernos ananos, pero ananos tal cal. Era incrible. Unha persoa de estatura normal que lle poñían iso e semellaba un anano.

Antonia Casas Baltar / San Ciprián / Cervo

O traxe de volante era moi curioso: pantalón tipo flamenco, pano que cruza o peito, camisa de cores e un cinto con dúa ducias de campaíñas, como complemento loce na cabeza un pucho cónico con bonecos e outros enfeites do que penden fitas de cores.

Xosé Lois Ripalda González / Erbedeiro / Carballedo

La corrida del gallo en Tanín el Domingo de Pascua consistía en lo siguiente: desde una ventana de la casa de Rosa de Paco, se tendía una cuerda hasta otra ventana de la casa de enfrente. Se ataban unos botijos de barro, en los que se introducían arena, caramelos, cacahuetes, agua..., y en uno, un papelito con el nombre del gallo. Los mozos que participaban en la corrida lo hacían de uno en uno. Se les tapaban los ojos con un pañuelo, se les colocaba un palo largo en las manos y ¡venga palos a los botijos..., o al aire! Si en tres o cuatro veces no acertaba, se retiraba y otro mozo lo sustituía. Así hasta que se rompía el botijo. El mozo que acertaba a romperlo con el nombre de gallo, era quien lo ganaba. Después era costumbre merendárselo con arroz en la propia casa de Rosa de Paco. Más tarde siguieron con lo mismo su hija, la señora Adelina, y su marido, el señor Ceferino.

Dolores Sánchez Orol / Ferreira do Valadouro

En Ribadeo fue donde nació mi amor por estas fiestas disfrazándome con mis hermanas, y más tarde con mi marido, mis hijas, primos y sobrinos. Este disfraz que llevo hoy, sé que no representa el espíritu gallego del Carnaval. Las máscaras son el símbolo por antonomasia del Carnaval para que por unos momentos podamos olvidar las desgracias y vivir un poco la alegría. Yo lo llevo con muchísimo orgullo.

Sara Alejandra García Suárez / Ribadeo

Nunca puiden entender, cando era neno, por que tiñan prohibida aquela festa que a min me gustaba tanto. Buscaba calquera farrapo para disfrazarme, agora é todo moito máis sofisticado e comercializado, o que é unha mágoa, porque ata a xente máis rica aproveita para diferenciarse mercando as cousas máis caras e segue sen saber rir debaixo da máscara. Eu corría tras dos mozos que, desafiando as leis, facían con moito detalle o enterro da sardiña na miña vila de Vilalba. Aínda lembro o que nos divertía adiviñar o intre no que ían aparecer os gardas para desfacer a procesión. Procesión na que participaban os mesmos que despois tamén acudían, piadosamente á seriedade dos caladiños na Semana Santa.

Bernardo García Cendán / Vilalba

A xente agora non é coma antes, cantando e aturuxando polos camiños e nos traballos, había outra unión que non hai agora. Hoxe cada un ten o seu coche, e vai só ás festas. Antes eramos moitos a tocar a gaita, tódolos domingos había baile.

Xosé Manuel Vázquez Rodríguez / Vilauxe / Chantada

¿Y quien de nosotros ha podido olvidar, aquellas celebraciones del Carnaval de Burela, tan propio y genuino, cuyo indudable artífice, fue por muchos años aquel simpático burelés, que conocíamos como el señor Cardoxe? Unos Carnavales cuyas comitivas, partían desde la Calle do Can hasta O’Porto, y donde de una forma muy enxebre y particular, privativo del Carnaval de esta localidad, se celebraba aquel evento da corrida da auga, al típico grito de: ¡Auga aquí!

Eduardo A. Domínguez Vilar / Burela

Recuerdo los miércoles de Ceniza de mi niñez y aquel olor inolvidable de la ceniza con que se signaba la frente recordando la condición mortal del ser humano: «pulvis es et im pulverem reverteris». Era el olor de la muerte, de los sepulcros, de los osarios, de los huesos inocentes de las fosas comunes utilizados para propagar el miedo a la alegría de vivir.

Carlos Casanova / Lugo

La comitiva salió del Círculo de las Artes integrada por los miembros de la Real Cofradía da Parranda que junto con el Departamento de Cultura del Ayuntamiento, organizaron el acto. Abría la procesión el «gran pendón», portando un estandarte con una careta de Carnaval, flanqueado por dos capuchones con sendos estandartes también, en los que figuraba o porco de San Antón y o burro do Entroido, a los que se dedicaron sendos estribillos en los cantos. El gran Espetón, representado por Antonio Penedo, se dedicó a recitar todas las salmodias del recorrido. A continuación marchaba el moro Muza y tras él, los marineros escoltando a la sardina -gran escarpiarte- bien ensartada en una horquilla. Los incensarios acompañaban a don Carnaval y a doña Cuaresma, sin que faltaran a la cita las plañideras, enlutadas y ataviadas con tupidos y negros velos, llorando la irreparable pérdida. Las autoridades, acompañadas de sus elegantísimas esposas y encabezadas por un flamante alcalde -seguidas de la banda y el coro-, cerraban la comitiva, tras la que se apelotonaba el público deseoso de participar en la última fiesta de los Carnavales.

Pepe Barreiro / Lugo

Acórdome dun Entroido onde miña nai me disfrazou dunha xitana. Tiña unha careta de coello, pinta labios pola cara, un pano na cabeza para esconder o meu pelo rubio, unha saia feita dunha saba vella e un mantel de miña avoa. Fun ás casas a pedir lambetadas como se fai aquí nestas datas, e os veciños de Xudán déronme un chourizo, unha pataca, un ovo e unhas pesetas. Como sorrío ao recordar isto! Moitos dos veciños estaban a intentar quitarme o pano da cabeza para ver se era eu. Que tempos tan preciosos e quen me dera repetilos.

Maria Bernardeta Fernandez Taylor / A Pontenova

Unha vez roubáronlle un burro a un e tapárono de neve. O burro estivo dous días baixo a neve. Eran bromas polas que ninguén se enfadaba. Eran do Entroido. Facíanas así e non había enfados, nin mal humor. E agora ata non admiten unha broma así.

María Vecín López / Veiga de Brañas / Zanfoga / Pedrafita do Cebreiro

Antoloxía da Memoria de Lugo:El Progreso: luns, mércores e sábados.TeleLugo: martes, ás 22.00 horas. Reemisión diaria. Dirección: José de Cora. Imaxe: Memé Díaz. Ilustracións: Vinicius. Fotografía: Arquivo EP.

Comentarios