Da vida dos libros

CUIROSA DE bibliotecas alleas e amiga de remexer en todo canto libro atopo, souben cedo desa caixas de cartón con aspecto de volumes, esmeradamente acabados e con Quixotes e Obras Completas gravadas no lombo, en letra dourada. Aínda que desilusionante para a nena que daquela era, a utilización de libros de mentira na decoración dunha moblería non resultaba demasiado difícil de entender dentro da simulación de estancias habitadas que esta exhibía. A sorpresa produciuse, algúns anos despois, a primeira -e creo que única- vez que vin semellantes obxectos formando parte dunha casa de verdade. Aconteceu cando visitaba cos meus pais o fogar dunha familia que, por un golpe de sorte na vida, gañara un diñeiro e decidira investilo na mellora da vivenda. Lembro a euforia coa que a súa dona nola ensinara, deténdose cerimoniosa na peza estrela, un comedor amoblado con exuberante tornaría estradense. Non foron os mobles, no entanto, o que daquela habitación, orgullo da casa e símbolo do ascenso, quedou gravado no meu recordo. Foi a alfombra enorme, vizosamente decorada e cuberta, para non se emporcar coa terra -esquecía dicir que a casa estaba situada nunha aldea-, cun esvaradío plástico transparente. E fórono tamén os libros pousados nos andeis do robusto aparador, que unha vez máis, e con igual fortuna, me apresurei a mirar. Tan imprevista foi a descuberta como a reacción da dona ante ela, ao me mostrar, con igual orgullo, e como se dunha maga que deixa ver o truco se tratase, a oquedade dos aparentes volumes. Malia ter eu empregado os libros, ben é verdade que case sempre lidos, para fins tan inconfesábeis como xogar partidas de ping-pong, malamente entendía a súa función decorativa nunha vivenda de adultos.

Sen dúbida, descoñecía eu daquela as posibilidades ornamentais dunha biblioteca, excelente metáfora do valor da cultura como adorno, tan estendida hoxe en día e da que tanto saben institucións, empresas e particulares. Pouco a pouco fun sabendo tamén de libros mercados e vendidos ao peso, e de bibliotecas adquiridas por metro para dignificaren dependencias oficiais. Souben de custosísimos volumes recibidos como agasallo -agasallo pagado ás veces con diñeiro público- que nunca foron abertos, de edicións que non se chegaron a distribuír, e de almacéns cheos de po onde centos de obras dormen amoreadas no esquecemento. É talvez por todo isto polo sempre lle atopei un atractivo especial ás tendas de segunda man, ás feiras do libro vello e descatalogado, e mesmo aos modernos ‘outlets’. Aínda recoñecendo a perda do valor simbólico que a redución do prezo pode implicar, estes mercados conceden unha nova oportunidade aos libros, fose cal fose a anterior vida, cicelada ás veces a xeito de cicatriz nas súas páxinas.

Comentarios