XA NO 2010, José Iglesias, un home novo que leva o mar no corazón e na boca (non por casualidade o coñecín cando recitaba os seus poemas na libraría ‘Á lus do candil’ de Arteixo), patrón dun pequeno barco, penduraba en internet un vídeo no que se podía ver como botaba ao mar unha gran cantidade de xarda ao mesmo tempo que se laiaba de que, mentres tanta xente pasa fame, os mariñeiros eran obrigados a desbaldir a riqueza que lles caera na rede accidentalmente. Polo visto, xa non quedaba cota. Hai un ano pendurou outro no que realiza a mesma acción e expresa de novo as súas queixas. 150.000 toneladas Inglaterra, só 15.000 nós, unha cota esgotada en menos dunha semana. E o noso mar, segundo el, cheo de xardas. No 2014 todo segue igual; mais non a vida, como pregoa a canción, porque a dos mariñeiros vai a peor.
A costa galega ten 1.498 quilómetros, sen contarmos as illas. É, polo tanto, a de maior extensión do Estado. A tradición pesqueira, indiscutíbel. A preparación e actualización da frota, á altura do século XXI. Daquela, que fixemos para que a nosa sexa a Cinsenta do conto? É inevitábel concluír que, na almoeda da Unión Europea, alguén nos está a vender ou, cando menos, a deixar sen defensa.
Despois dun inverno perdido para a pesca, coas imaxes aínda vivas do naufraxio do Santa Ana, amolecendo aínda os seus mariñeiros (para dicilo ao xeito de Bernardino Graña, o poeta do mar), acoden os traballadores do cerco coa súa protesta diante do Parlamento Galego. E obteñen unha promesa, si: a de seren recibidos ao cabo de dezanove días. Compréndese a carraxe. Xa non son os tempos nos que o Rifante acudira cas do pai de Castelao na procura dun préstamo para lle botar un balcón novo á vivenda e disimular que na súa familia pasaban fame. Agora só encobren estas cousas os que nos gobernan, mais non homes rexos e afoutos a berrar a súa impotencia mentres as forzas de orde pública mallan neles. Neles e en quen lles acuda.
Porén, non haberá orde pública se non hai xustiza. Hoxe aquí, mañá alí, xurdirán os disturbios porque, malia todo, a vida aínda latexa.
Terán máis eco neste Estado aconfesional as palabras de Rouco, que se despediu sementando dúbidas sobre a autoría dos atentados do 11M: pedíallo a data. Pero a actualidade tamén lle pedía lembrar as vítimas da crise e do mal xeito de resolvela. Nada dixo das persoas desafiuzadas, enganadas, afectadas polo desmantelamento de tantos sectores produtivos, desprotexidas das políticas que dita Europa. Se lese o Evanxeo segundo San Mateu, e non segundo o capital, talvez recordase que Xesús, no lago Tiberíades, se compadeceu dos pescadores.
