O Goberno galego deu luz verde, para o seu envío ao Parlamento, á futura lei de residuos, coa que a Comunidade aspira a situarse "á cabeza" das rexións europeas en adaptar e integrar a súa normativa ao contido da directiva europea en materia de plásticos. O obxectivo é ser "referente" na loita contra o plástico dun só uso e contra o desperdicio alimentario.
Os detalles da norma explicounos, ao termo do Consello da Xunta, o presidente autonómico, Alberto Núñez Feijóo, e a conselleira de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda, Ángeles Vázquez. A lei inclúe novas tipificacións e sancións para chans contaminados, que poden alcanzar os 1.750.000 euros, ás que se enfrontarían empresas que se instalen e non fagan un tratamento adecuado.
Tras unha reunión do Goberno que tamén deu luz verde á Estratexia Galega de Economía Circular, Vázquez destacou que a lei priorizará a reutilización e reparación daqueles materiais que se converten en residuos, co fin de darlles unha segunda oportunidade a través da reparación.
Por primeira vez, fíxanse obxectivos e medidas para incrementar progresivamente os residuos domésticos e comerciais destinados á reutilización e á reciclaxe das fraccións de papel, metais, vidro, plástico, biorresiduos e outros susceptibles de ser preparados para a reutilización. No seu conxunto, deberán lograr un mínimo dun 55% en peso para 2025.
Este fito tamén se alcanzará coa posta en marcha de centros especializados na preparación para a reutilización de residuos, en especial dos residuos de aparellos eléctricos e electrónicos, téxtiles e mobles –fracción que debe representar un 5% do global de residuos con este destino en 2025–; e coa posta en marcha de medidas que fomenten o mercado da reciclaxe.
Unha das novidades que hai no texto son os programas de compostaxe doméstica e comunitaria, que se regularán por primeira vez de forma específica.
Así, as entidades locais onde existan instalacións deste tipo deberán informar ó órgano competente en materia de residuos de aspectos como o número de persoas participantes nos programas, o número e a localización das infraestruturas, a cantidade de residuos tratados ou da cantidade de compost obtido, así como o resultado das análises do compost obtido.
"REDUCIR DRASTICAMENTE" O PLÁSTICO DUN SÓ USO
Outra novidade do texto lexislativo –que esixirá á sociedade familiarizarse con novos residuos– é a instauración, por parte dos concellos, da recollida separada dos biorresiduos a finais de 2023 e dos residuos téxtiles e residuos perigosos de orixe doméstica un ano despois.
Feijóo remarcou que haberá unha dotación de 25 millóns para a construción de tres novas plantas públicas para biorresiduos domésticos.
A lei de residuos reducirá o plástico e as multas por chans contaminados poderán chegar a 1,75 millóns ázquez tamén avanzou a intención de "reducir drasticamente" o plástico dun só uso, así como o desperdicio alimentario. A lei adáptase así ao contido das directrices marco e da senda iniciada por Europa, que prohibe a entrega gratuíta de bolsas de plástico ou dun só uso, así como a vaixela dun só uso, é dicir, refugallos de plástico.
De feito, no caso da vaixela, a Xunta "adiantarase" á directriz europea, posto que a prohibición farase efectiva en canto a lei de residuos entre en vigor (en 2020, unha vez que finalice a súa tramitación parlamentaria).
Para reducir as cantidades de desperdicio alimentario, os restaurantes estarán obrigados a entregar as fraccións sobrantes de alimentación non consumidas en recipientes que estean compostos cun 50 por cento de material biodegradable, quedando "totalmente prohibida" a vaixela de plástico.
Neste escenario, promoverase un código de boas prácticas en relación cos excedentes alimentarios, que Medio Ambiente identifica "cun pacto social" no que se pide a participación de todos os axentes implicados da Canle Horeca, principalmente, e para o que se fixan obxectivos co fin de mitigar o desperdicio alimentario.
CONTRATACIÓN PÚBLICA ECOLÓXICA
O texto tamén fomenta a contratación pública ecolóxica. Para iso, o Goberno traballa nun manual onde se establece a necesidade de priorizar o emprego de materiais reciclados ou recuperados nas diferentes actuacións.
Por primeira vez, unha lei fai referencia á existencia da plataforma electrónica que a Xunta pon a disposición dos produtores e xestores con instalacións na Comunidade para permitir e facilitar o cumprimento das súas obrigacións na materia, tanto respecto dos movementos realizados dentro da comunidade como respecto dos movementos realizados entre outras rexións.
Con esta nova regulación, os operadores evitan a duplicidade de documentación e os formularios que debían tramitar e acompañar o traslado.
"TRANSICIÓN XUSTA E ORDENADA"
O Consello tamén deu luz verde á Estratexia Galega de Economía Circular, cun total de 60 propostas e medidas para desenvolver. O Executivo aspira a impulsar un cambio na próxima década que permita substituír o sistema económico e produtivo lineal "por outro máis eficiente e racional, baseado na recuperación de materiais".
Dous meses despois da aprobación da Estratexia Galega do cambio Climático e Enerxía 2050, a Xunta dá "outro paso decisivo para preservar a Galicia verde" e convertela "nun referente en Europa" na loita fronte ao quecemento global, e aposta "por unha transición enerxética e económica ordenada, xusta e sustentable".
Entre as súas propostas de actuación está a elaboración dun plan de acción para reducir os plásticos non reciclables no sector primario e na industria alimentaria galegas, ou a inclusión nos procesos de contratación pública de "criterios verdes" como o uso de materiais reutilizados.
Algunhas das primeiras medidas que se porán en marcha serán a convocatoria a principios de 2020 dunha nova liña de subvencións para concellos co fin de habilitar espazos públicos de autorreparación e intercambio de obxectos, a implementación da compra pública verde ou o inicio dos trámites para construír tres novas plantas de tratamento de biorresiduos domésticos.
A Xunta tamén destaca a aposta polo ecodiseño para "optimizar a eficiencia" dos produtos, minimizar o seu impacto ambiental e estender os ciclos de vida.
Para o desenvolvemento da estratexia, estímase que será necesaria un investimento de case 865 millóns de euros durante o seu dez anos de vixencia, o que suporá un retorno anual equivalente ao 1,12% do PIB galego.
