O ano 2020 finalizou con 870 falecidos na estrada, unha cifra que representa un novo mínimo histórico de vítimas mortais nesta materia despois do rexistrado no exercicio 2019, cando morreron 1.098 persoas. En Galicia, o exercicio pasado pechouse con 70 vítimas mortais, 18 menos que en 2019.
Dos datos do conxunto estatal informou o ministro do Interior, Fernando Grande-Marlaska, durante a rolda de prensa do balance de Seguridade Viaria, que se celebrou na sede da Dirección Xeral de Tráfico (DXT). O ministro estivo acompañado pola subsecretaria do Ministerio do Interior, Isabel Goicoechea, e o director xeral de Tráfico, Pere Navarro, entre outras autoridades.
O titular do Interior sinalou que en 2019 faleceron na estrada 1.101 persoas, o que supón que a caída de 2020 alcance o 21 por cento e 231 falecidos. Ademais, indicou que o número de accidentes en 2020 foron 797, o que supón 213 menos que en 2019 (-21%).
Durante o ano 2020, outras 3.463 requiriron ingreso hospitalario, o que representa un descenso do 22 por cento en materia de feridos graves (-970).
Trátase da cifra de falecidos en vías interurbanas máis baixa da historia e a primeira vez que o número de mortos é inferior a 1.000. No entanto, Grande-Marlaska explicou que estas cifras deben encadrarse no contexto da pandemia do covid-19 e as limitacións á mobilidade impostas para frear a súa propagación, que reduciron os desprazamentos un 25 por cento e por conseguinte a sinistralidade viaria.
O titular de Interior afirmou que "son cifras inaceptables para a sociedade" e para quen traballan no Ministerio do Interior e a Dirección Xeral de Tráfico porque "esas mortes e feridos graves son na súa maioría evitables". "Por tanto, asumimos a obrigación de evitalas", subliñou.
Entre as cifras -aínda provisionais- que ofreceu o ministro destacan que en 2020 producíronse 321 millóns de desprazamentos de longo percorrido, o que supón unha redución dun 25 por cento respecto do ano anterior, é dicir, 106 millóns movementos por estrada menos.
Deste xeito, a caída foi maior durante as fins de semana (-35,5%) que en días laborables (-20,8%) e en vehículos lixeiros (-29,40%) que en pesados (-2,6%) porque estes últimos seguiron abastecendo á poboación durante o confinamento.
Doutra banda, desde marzo (incluído), baixaron os falecidos todos os meses excepto setembro (+1%), sendo os máximos descensos en abril (-59%) e maio (-50%), de maneira equivalente aos de mobilidade do ano (-75%, e -60%, respectivamente); mentres que as menores caídas de falecidos foron en xullo (-3%), agosto (-11%), e outubro (-8%).
En relación co parque de vehículos, Marlaska dixo que aumentou un 1 por cento ata os 34,8 millóns, mentres que o censo de condutores reduciuse un 0,7 por cento, quedando en 27,1 millóns.
Así, entre 2010 e 2020, o número de mortes caeu un 49,7 por cento e o de movementos de longo percorrido un 18,5 por cento, mentres que o parque de vehículos e o censo de condutores aumentaron un 11,9 e un 5,2 por cento, respectivamente.
ACCIDENTALIDADE DE 2020. Por tipo de vía, o ano 2020 deixou un maior descenso da sinistralidade en autoestradas e autovías (-34%) que nas estradas convencionais (-16%). En concreto, 670 persoas morreron en accidentes en vías convencionais, 127 menos que en 2019. Este tipo de vía segue sendo a máis perigosa e onde máis falecidos rexístranse (77% do total).
Ademais, nas vías de alta capacidade perderon a vida un total de 200 persoas en autoestradas ou autovías, fronte aos 304 de 2019. Os falecidos nestas vías supoñen o 23% do total.
En relación coas causas do sinistro, os datos indican que aumentou a porcentaxe de falecidos por saída de vía pasando do 39 por cento en 2019 ao 44 por cento en 2020. Durante o primeiro estado de alarma, o 61 por cento dos falecidos producíronse en saídas de vía (fronte ao 40% da media do últimos cinco anos entre o 15 de marzo e o 20 de xuño).
Por medio de desprazamento, son os usuarios vulnerables os que maior descenso rexistran en 2020 cun 29 por cento fronte ao descenso medio do 21 por cento dos falecidos. Os motoristas reduciron a súa sinistralidade un 34 por cento, con 189 falecidos, 97 menos que en 2019.
O ministro do Interior destacou tamén o único falecido en autocar (en 2019 non se rexistraron mortes neste tipo de vehículos), o que, ao seu xuízo, pon de relevo a seguridade do transporte de viaxeiros por estrada en España.
Durante o primeiro Estado de Alarma, os camións de máis de 3.500 kg foron o único medio de transporte no que aumentou a súa sinistralidade (18 falecidos en 2020, fronte a 11 en 2019), e pasaron de representar o 3 por cento do total de falecidos en vías interurbanas entre o 1 de xaneiro e o 14 de marzo ao 15 por cento durante o estado de alarma.
En 2020 houbo un menor descenso de falecidos entre os mozos de 15 a 24 anos e no grupo de 55 a 64 anos cunha caída do 15 por cento en ambos os grupos. As maiores caídas rexístranse nos grupos de idade de 45 a 54 anos (-26%), 25 a 34 anos (-23%), maiores de 64 anos (-23%), e até os 14 anos (de 19 a 7).
O ministro alertou de que o pasado ano incrementouse o non uso do cinto de seguridade entre os falecidos en turismo e furgoneta. En concreto, explicou que o 26 por cento non o usaban (125) fronte ao 22 en 2019. "Se utilizasen en cinto de seguridade, a metade destes falecidos podería salvarse", engadiu.
Neste sentido, durante o Estado de Alarma, empeorou o non uso do cinto entre falecidos en turismos e furgonetas respecto de 2019, xa que o 36 por cento non o usaban, fronte ao 20 en 2019.
En cambio, si aumentou o uso do casco en motociclistas: o 2 por cento dos falecidos non o usaban (6) fronte ao 4 por cento en 2019. No caso dos ciclistas, trece dos 36 falecidos non levaban casco.
Por ámbito xeográfico, rexistrouse un descenso dos falecidos en todas as comunidades autónomas, con excepción de Castela-A Mancha (16 falecidos máis respecto de 2019), Baleares (1 máis respecto 2019), Cantabria (sen variación respecto de 2019), e Ceuta e Melilla (1 máis). As maiores reducións porcentuais entre as comunidades con máis de 10 falecidos en 2020 rexístranse en: Comunidade de Madrid (de 90 a 44 falecidos), Canarias (de 39 a 22), Cataluña (de 175 a 105), Asturias (de 21 a 13) e País Vasco (de 38 a 25).
PRÓXIMOS RETOS. O ministro aproveitou a súa intervención para apuntar os próximos retos en materia de seguridade viaria e destacou que o 11 de maio entra en vigor a aplicación do 30km/h nas vías dun único carril por sentido nas cidades, polo que a DXT elaborou un documento con recomendacións para os concellos.
Marlaska detallou que en 2021 continuará a tramitación do anteproxecto de reforma da Lei de Tráfico e Seguridade Viaria, que espera levar ao Congreso durante o primeiro semestre; aprobarase o Regulamento de Vehículos de Auxilio na estrada, e o sinal luminoso V-16 como alternativa e posterior substitución dos triángulos de sinalización de perigo que hai que usar ante incidencias na estrada.
