Será a cuarta vez que Sés actúe nas festas do San Froilán. O seu último traballo, un disco de versións, agotouna, aínda que necesitaba facelo porque neste vida hai que ser agradecidos.
Se o algodón non engana, Sés tampouco. A súa enerxía e a sinceridade arremuiñante da súa música hai tempo que deixaron de ser unha grata sorpresa para transformarse nunha realidade. Nas súas verbas desprende unha crítica de cemento propio e alonxada do canon clásico do repetitivismo, e sobre o escenario acompaña o discurso coa necesidade imperiosa de pasalo ben e divertirse.
É xa unha asidua ao San Froilán.
É a cuarta vez que toco. Súper. Lugo gústame moito xa non pola paisaxe, que tamén, pola gastronomía, que tamén, pero pola xente. É o quizais o meu sitio para pasear e para saír un rato. Gústame moito facer San Froilán e este ano é unha honra abrir a festa.
Notan de verdade eso de tal público é fiel, tal é bo, dende o escenario? O público ao final é unha masa de xente ampla...
É un fenómeno sociolóxico supercurioso porque en realidade as colectividades son heteroxéneas. Lugo é supercaluroso e, curiosamente, outro sitio onde me tratan marabillosamente é en Vigo sendo eu da Coruña.
Na balanza da música hai varios contrapesos. Contar unha historia, lanzar unha mensaxe... É a diversión o peso principal?
Non creo que haxa unha forma de facer nada. Cada cancionista é un mundo e a súa obra obedece ás súas propias necesidades e as súas propias carencias. No meu caso, son unha persoa que precisa divertirse. A diversión está infravalorada como potencia, como poder. Denunciar aquilo que me atormenta, que me asusta, si, pero preciso divertirme. Necesito dinamismo. Sen entrar en xuízos de valor porque é estúpido, e todos os xéneros son bos e malos, esa linealidade do indie a min xenérame rexeitamento. Pero porque eu preciso divertirme.
O seu último traballo é un disco de versións. É máis complicado defender un tema propio ou doutro artista?
Claramente o segundo. Para min foi dificilísimo, estaba desexando acabar a xira. Superoume porque é moita responsabilidade homenaxear a peña que non só me divertiu, senon que me fixo ver o mundo tal e como o vexo. Ponte ti a cantar a Atahualpa Yupanqui. E non só a cantalo, a adaptalo, a traducilo, a interpretalo e a presentarllo ás novas xeracións, igual que a min mo presentou Cafrune ou como nos presentou Mercedes —Sosa— a Víctor —Jara—. Tiña a necesidade de facer este disco pero pensei que ía ser máis fácil.
Prefiro que a miña irmá cante 'a mí me gustan más grandes' que 'sin ti no soy nada y si me dejas me quiero matar'
Pode unha canción perder o seu significado ao cambiar de mans? Ou cada versión pode ter a súa propia personalidade, independente da orixinal? Estou pensando agora en todo o lío que se montou co Bella Ciao e La Casa de Papel...
En realidade ocorre en todos os ámbitos. As propias palabras olvídanse da súa orixe. Os topónimos, por exemplo, significaban unha cousa nas linguas nas que naceron para a comunidade humana que os xerou. E eso o tempo vaino borrando. No caso do Bella Ciao é unha canción que para as persoas que nacemos no século XX tiña un sentido, aínda eu nacendo no 1982 son filla das convulsións políticas do século. Pero eso, queiramos ou non, vai morrer. Mudan os tempos, mudan as vontades, que dicía Camoes. No Bella Ciao, á marxe de que a desideoloxización da cultura, que é un proceso universal e evidente, e certamente perigoso, está o outro. A peña vai morrendo e as novas xeracións son capaces de escoitar unha canción descoñecendo ou querendo ignorar voluntariamente o seu contexto. E unha cousa é que a min me dea pena, e outra facer xuizos de valor dogmáticos e dictatoriais.
O costume clásico de mirar por riba do ombreiro aos demais.
Eu escoito moitas entrevistas, incluso a veces léndome a min mesma, e creo que non falas tanto dos demais como amosándote a ti mesmo. E eso é un erro. Eu, por exemplo, son unha defensora do reguetón. De súpeto, todos contra o reguetón e o trap. Que é o perigoso? Que cando dis que o reguetón e o trap son moi machistas, o público o que escoita é que o rocanrol, o punk, o hiphop, non o son, e eso é mentira. Eu crieime escoitado rocanrol e é tremendamente machista. Crieime escoitando punk e o punk é unha música xenocidamente machista 'y ya no te quiero hablar de la salsa. Y de te compro a tu novia'. Ensañamonos cun xénero porque é o da xeración nova. O que hai é que ensañarse é coa realidade machista en calquera xénero. Como muller insúltame porque se me da a gana de perrear, perreo. Prefiro que a miña irmá cante "a mí me gustan más grandes" mil veces antes de que "sin ti no soy nada si me dejas me quiero matar".
A esquerda política tamén é moito de etiquetar á extrema dereita.
Totalmente. Apelar ao radical para facerme eu moderado. Eso xa se sabe que é así. Otros vendrán que bueno me harán.
Teñen os artistas algún poder?
A música é consecuencia, nunca causa. A música dunha sociedade é o resultado desa sociedade.
Pero dispoñen dun altavoz que moita xente non.
Obviamente. E se hai unha persoa que abre a súa mente porque ti dixeche unha palabra xa pagou a pena toda unha carreira.
