A RAG recoñece en Antonio Fraguas a recuperación da memoria colectiva

O presidente da RAG, Víctor F. Freixanes, destacou que coa celebración da figura de Fraguas quíxose reivindicar as "raíces" da lingua e da cultura galega

Acto do Día das Letras Galegas. SALVADOR SAS (EFE)
photo_camera Acto do Día das Letras Galegas. SALVADOR SAS (EFE)

A Real Academia Galega (RAG) celebrou este xoves na carballeira de Famelga (Cerdedo-Cotobade), xunto á escola na que estudou Antonio Fraguas de neno, o pleno extraordinario do Día das Letras Galegas que dedica este ano a este escritor, historiador, antropólogo e etnógrafo pontevedrés.

Foi necesario usar unha carpa debido á ameaza de choiva. Descubriuse unha placa conmemorativa por parte dunha sobriña neta de Fraguas en representación da familia.

O presidente da RAG, Víctor F. Freixanes, destacou que coa celebración da figura de Fraguas quíxose reivindicar as "raíces" da lingua e da cultura galega "froito da lealdade durante séculos da xente corrente das aldeas e os pobos mariñeiros", que lograron mantelo vivo "mentres permanecía afastado da chamada alta cultura". 

O propio Antonio Fraguas, lembrou Freixanes na súa intervención, "creceu nese mundo e sempre sentiu parte del", contribuíndo a dignificalo a través dunha extensa obra da que destacou o seu perfil como etnógrafo. 

Nunha pequena escola dun pobo rural, Antonio Fraguas "descubriu as primeiras razóns do mundo, as primeiras faíscas da curiosidade polo coñecemento", algo que segundo o académico "marcárono toda a súa vida" e que foi posible grazas a un mestre que, como logo faría el mesmo con outras xeracións, "puxo as pedras do seu futuro". 

O acto solemne incluíu tres relatorios ao redor da vida e obra de Fraguas por parte dos académicos Clodio González Pérez, quen trazou un percorrido pola súa biografía; Fina Casalderrey, que profundou no labor docente deste "mestre de mestres"; e Francisco Díaz-Ferros, que realizou unha análise da paisaxe na obra do homenaxeado. 

Todos eles lembraron que foi a súa nai a que espertou en Antonio Fraguas a súa "curiosidade" polos contos, as lendas, os refráns, as cantigas ou as crenzas populares que despois centraría os seus estudos; ou a súa participación "fundamental" na Sociedade da Lingua, as Irmandades da Fala, o Seminario de Estudos Galegos ou o Museo do Pobo Galego. 

"Todos eses fitos foron decisivos no desenvolvemento do seu pensamento e do seu labor como intelectual", destacou Clodio González. 

O Fraguas etnógrafo, sinalou Fina Casalderrey, "fuxiu das teorías" e centrou os seus esforzos no traballo de campo e "na urxencia" de recompilar un patrimonio inmaterial "que desaparecía" e que o converteron nun "explorador" do mundo rural, "un Indiana Jones das corredoiras que loitou contra o esquecemento". 

Con este traballo, engadiu a académica, logrou recompor a historia da cultura e a lingua galega "cos pequenos tesouros que foi atopando como quen explora a cara oculta da lúa", convencido de que nela "había luz, a luz da memoria colectiva". 

O académico Francisco Díaz-Ferros detívose noutra das facetas de Fraguas, a de xeógrafo, e abordou os sentimentos da paisaxe nuns escritos que "deixaron pegada" na cultura de Galicia coas súas "modernas descricións" e que recolleron "ilustracións literarias" recuperadas do cancionero popular ou de poetas "máis intimamente identificados" co mundo rural. 

O pleno extraordinario da RAG, ao que asistiron numerosos veciños de Cerdedo-Cotobade e representantes de vida cultural, social e política galega, entre eles o presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, concluíu coa interpretación do himno galego por parte de integrantes da banda de gaitas e percusión Foula de Cerdedo-Cotobade.

Comentarios