Xoán Guerreiro busca a luz e atopa historias. Podería facer un catálogo de luces de toda a Península: as luces grises de Galicia, as luces directas do Mediterráneo español, as luces reflectidas do norte portugués; mesmo diferenza entre espazos da franxa atlántica: "As luces de Lugo son grises porque os tellados son de pizarra, mentres que as luces de Porto son máis claras porque son de tella".
O pintor, nacido en Xove en 1956, está agora nun contraluz, a medias entre dos dous lugares. Cóntao en 32 cadros que expón dende onte en La Catedral 1, na rúa Bispo Basulto de Lugo, onde estarán ata o día 15 do mes vindeiro. A mostra chámase Inherencias, porque está composta por obras que fan referencia a elementos ou sitios relacionadas co autor: faros, rúas lucenses, faros galegos, froitas do país e casas de Porto.
"A paleta é a mesma en todos, o que cambia é a luz"
"A paleta é a mesma en todos, o que cambia é a luz", incide o artista para explicar que o resultado do seu traballo recente en Portugal é "máis cálido". Os matices poden verse segundo se entra na sala de exposicións. Atópase un tríptico de tellados de Porto nos que hai un xogo de luces que bañan a tríade de cadros dende a parte superior para avanzar cara ao escuro ao descender. "Era a imaxe que vía ao erguerme polas mañás".
Estivo na cidade lusa cinco ducias de días para pintar centos de tellados que se recurtan entre eles para ocupar espazo na obra e se completan como se fosen pezas dun puzzle. "O ceo non se ve, pero nótase que está aí".
Pasa como co xardín onde ía chorar e reconfortarse a escritora J. K. Rowling cando vivía na cidade e o seu mozo mallaba nela, "deitábase na herba e buscaba nas formas das nubes a inspiración para a novela de Harry Potter".
En Porto atopou unha pensión Mondariz, supuxo que era dun galego e era. "Dábanlles comida e cama gratis aos mariñeiros galegos que gastaran todo".
Hai historias que pasan máis cerca. Unha amiga viu a mostra acompañada doutra muller. O pintor faloulles dun cadro do faro de Sálvora. A descoñecida sinalou unha ventá de marcos granates na vivenda baixo a torreta da luz: "Aquí durmín eu durante catorce anos". Logo virou a cabeza cara a outra parede e continuou: "E aí durmo", dixo mirando un cadro do faro da Estaca de Bares.
A fareira víase dentro da tea, como lle acontece aos viandantes que se dirixen á desembocadura da rúa da Cruz na praza do Campo, en Lugo. O artista pintouna cun complexo cruce de perspectivas. No fondo hai unha mesa cunha banqueta. "Soamente falta Enrique sentado", apuntaba un espectador, un home que conservaba a beleza duns ollos coa color que o mar colle en Xove.