Viveiro, sin avances en ningún museo

No ha cuajado ninguna de las múltiples iniciativas que se han tratado estos años. El Concello dice que la financiación es una barrera
José Luis Louzao, en la sala de exposiciones de San Francisco. J.M. ÁLVEZ
photo_camera José Luis Couceiro, en la sala de exposiciones de San Francisco. J.M. ÁLVEZ

El tiempo avanza y Viveiro continúa sin un museo que ponga en valor el patrimonio ya conocido y el que se esconde todavía en una de las ciudades, seguramente, con más historia de las que se asientan en la costa cantábrica. Un buen ejemplo son los vestigios que aparecen regularmente en pecios hundidos en la ría, como el singular astrolabio de Area, pero también en edificios del casco, como las monedas de oro de Santa María. Ambos hallazgos se realizaron el pasado septiembre.

En los últimos años han sido muchas las propuestas que han realizado administraciones y colectivos locales, como impulsar un museo para la Semana Santa, otro que pusiese en valor el legado industrial de Barro o un centro de interpretación de la ría, pero ninguna ha cristalizado.

Desde el gobierno local sitúan como principal dificultad la limitada capacidad económica de un Concello lastrado por una deuda descomunal. De este modo, el complejo Regal-Xunqueira, con un museo del cuero y otro de la cerámica, es la única iniciativa que cubre el vacío museístico de la ciudad. En un rango inferior se sitúa la exposición de la Semana Santa en San Francisco.

Viveiro ten moitas potencialidades, pero se non somos capaces de explotalas, acábase perdendo patrimonio

El cronista oficial, Carlos Nuevo Cal, apunta dos opciones para que Viveiro crezca a nivel museístico. "Como cidade histórica que é, ten moitas potencialidades para un museo. A bote pronto poderíamos pensar en dous tipos. O máis ambicioso sería a creación dun museo comarcal con salas expositivas de distintas temáticas. Se non fose posible contar cun museo único, tamén sería factible crear unha rede de pequenas salas distribuídas polo casco histórico, unha cuestión que ademais axudaría na súa rehabilitación", explica.

OPCIONES. En cuanto a las materias en las que Viveiro dispone de patrimonio suficiente, Nuevo Cal enumera una lista amplia, entre las que destacan el lino, la imprenta o el chocolate: "O museo do liño sería moi interesante porque Viveiro e Padrón foron as bases máis importantes do liño en Galicia no século XVIII".

Mientras, el museo del chocolate podría repasar tiempos "nos que en Viveiro houbo preto de 20 chocolaterías familiares, que usaban un produto das colonias de ultramar que logo se elaboraba aquí". Nuevo Cal considera que también sería interesante un museo de la imprenta y pone como ejemplo el existente en Mondoñedo: "Podería ser impresionante porque Viveiro chegou a ter máis de 30 publicacións de carácter local e o Concello ten unha máquina Julen de orixe belga espectacular coa que se editaba o Heraldo de Vivero".

Carlos Nuevo considera que "tamén pode crearse unha aula expositiva na escola de Chavín sobre o traballo de Barro, o que complementaría a visita aos eucaliptos". Regresando al casco histórico, también se refiere a un "museo das rosquilleiras, melindres e repostería viveiresa, dado que hai unha casa no centro que aínda conserva o forno tal e como era", al tiempo que añade la posiblidad de "facer unha aula expositiva sobre as Irmandades da Fala e a Xeración Nós, xirando en torno á vida e obra de Antón e Ramón Villar Ponte, así como Lois Tobío".

No se olvida el cronista "doutros museos como podería ser o das rías da zona e facer algo en Celeiro sobre a salga ou as conserveiras". Finalmente, señala que "nun museo comarcal clásico tamén collería calquera tipo de colección de artistas como Maruja Mallo, Manuel Bujados ou Fermín González Prieto, xa que Viveiro é berce de artistas importantes", resalta.

Nuevo Cal entiende que contar con museos es muy importante para A Mariña. "É unha zona moi visitada no verán e o interesante é que se mantivese un turismo durante todo o ano, pero tamén pola cidadanía de aquí e pola revalorización da nosa cultura. Temos moitas potencialidades, pero as administracións téñense que mollar porque se non imos seguir perdendo patrimonio", recalca.

O problema principal é que temos unha débeda moi grande e non dispoñemos de cartos para grandes obras

Entretanto, desde el Concello se muestran receptivos, pero recalcan que los aprietos económicos han frenado todas las iniciativas. "É paradoxal que Viveiro non teña algún museo, pero diversas circunstancias fixeron que non se puidese levar a cabo ningunha das propostas nas que se traballou. O problema principal é que non dispoñemos de cartos para acometer grandes obras pola débeda que temos que pagar. Se estivésemos nunha situación mellor, outro galo cantaría", reconoce Jesús Fernández, edil de hacienda y mar.

INMUEBLES SIN REPARAR. Es precisamente esta situación la que provocaría que para el Concello sea muy difícil reformar algunos de los inmuebles que ya son de titularidad municipal y que podrían acoger galerías, pero que se encuentran en malas condiciones o incluso en un estado deplorable. Además, algunos están cedidos o se dedican a otros menesteres.

ANTIGUA CASA DE CALVO SOTELO AL LADO DE LA IGLESIA DE SANTA MARIA EN VIVEIRO- FOTO JM ALVEZ

Este el caso de la casa de Calvo Sotelo, donde Nuevo Cal veía un potencial grande para convertirse en un museo comarcal. "Está cedida á Asociación de Enfermos de Alzheimer, que vai facer un centro de día", apunta el edil. Mientras, en el antiguo Centro Comarcal, ideado para acoger exposiciones, "están ensaiando bandas que o facían no Casino", señala.

VISTA DEL EDIFICIO DEL CENTRO COMARCAL DE VIVEIRO-FOTO JM ALVEZ

Otros, como el pazo da Misericordia, también necesitarían una reforma a fondo "ou a casa dos mestres, no que só se aproveitarían as paredes", relata.

EXTERIOR DEL PAZO DE A MISERICORDIA DE VIVEIRO- FOTO JM ALVEZ

Algo similar sucedería con la casa del guardamuelles, "que se falou con Portos da cesión, pero habería que facer un investimento enorme".

casa del antiguo guardamuelles de viveiro- foto jm alvez

EXPOSICION DE ARTE SACRO EN LOS CLAUSTROS DE SAN FRANCISCO DE VIVEIRO- FOTO JM ALVEZAsimismo, un edificio singular como el convento de Valdeflores permanece cerrado sin que haya noticias de qué uso le va a dar la congregación propietaria. Mientras, también se pide que templos como San Francisco y, sobre todo, Santa María estén abiertos más horas para poder ser visitados, "pero en Santa María houbo roubos e por iso decidiron pechala", aclara el concejal.

VISTA DEL CONVENTO DE VALDEFLORES DE VIVEIRO- FOTO JM ALVEZ

Fernández, que está muy implicado en los estudios de pecios de la ría, espera poder contar en el futuro "cun museo de arqueoloxía subactuática, porque é importante descubrir todo o que temos na ría e é unha actividade que pode atraer turismo náutico", resalta. Antón López, responsable para la zona noroeste de la Federación Española de Actividades Subacuáticas y arqueólogo que custodia el astrolabio, opina que "las rías gallegas son muy ricas, así que creo que lo mejor sería contar con un centro de interpretación en cada una que expusiese el patrimonio que se encuentre".

Otero Regal

Iniciativas
Regal y cofradías demuestran que una galería tendría tirón
Los dos espacios expositivos permanentes con los que cuenta Viveiro son un buen ejemplo de que la instalación de un museo o varias pequeñas salas tendrían tirón a nivel de visitas. Lo sabe bien Alfonso Otero Regal, creador y gestor del complejo Regal-Xunqueira. "Temos un museo, unha sala de exposicións e unha mostra de escultura nos xardíns. Á xente claro que lle interesa e creo que é moi importante potenciar un turismo cultural, gastronómico e de paisaxe, que é o que deixa moitos cartos", apunta.

Casi 9.000 personas
En el año previo a la pandemia pasaron por Regal-Xunqueira "case 9.000 persoas, e iso que non apareciamos na publicidade municipal", recalca. La mayor cantidad de visitantes son "madrileños e logo cataláns, moito vasco e do estranxeiro franceses, italianos e ingleses", asegura.

Semana Santa
El número de personas que visitan cada año la exposición permanente sobre la Semana Santa que mantiene la Xunta de Cofradías en los claustros de San Francisco también es importante. El vicepresidente del colectivo y hermano mayor de la Cofradía de la Piedad, José Luis Couceiro, se encarga de recibir a algunos grupos por las mañanas, a los que guía por la exposición y les muestra un vídeo. "Desde que estoy jubilado vengo unas dos horas, de doce del mediodía a dos de la tarde, y todos los días pasa gente o llega alguna excursión. Empecé en el 2016 y en este tiempo he atendido a 11.357 personas, pero durante el resto del día vienen otras visitas guiadas y gente por libre, así que el número de visitantes es muy superior". Con esta exposición y la antesala del museo que montan cada Pascua pretenden que no se muera la idea de contar con un museo propio.

Comentarios