La planchadora oficial de Viveiro dice adiós

Uno de los nombres propios de la Semana Santa de Viveiro es el de Pacola Sampedro, que cede el testigo a causa de la artrosis tras casi 50 años acondicionando los trajes de las cofradías
Pacola Sampedro, en plena faena. J. PALEO
photo_camera Pacola Sampedro, en plena faena. J. PALEO

Pacola Sampedro Núñez, natural de Bares, es toda una institución en la Semana Santa de Viveiro, pero desde este año no podrá ocuparse de planchar los trajes de las cinco cofradías que almacenan la indumentaria en los claustros de San Francisco debido a la artrosis que avanza implacablemente y de modo apreciable en sus manos. "Todo o que vai saír na Semana Santa planchábao eu, viña despois de Nadal e ía pouco a pouco, ata a Pascua", comenta.

"Este ano non podo facer nada, avisei con tempo de que non podía porque doíanme moito as mans e cáenme as cousas. Este ano só coordino e son as mulleres das propias confrarías as que veñen pasar o ferro ou levan os traxes para que llos acondicione. Ata o de agora levaba todo eu, na axenda tiña anotadas mulleres que morreron hai anos, chamo ás que levan as cruces, porque se non veñen dicir nada no último momento falta xente para levalas, son catorce e non poden quedar, sobre todo o martes e o mércores. Un ano non había e collémolas eu e máis o meu marido, faltaban dúas. Tamén cobraba os recibos de todas as confrarías, a miña casa era a casa de todos", explica sobre su colaboración con la Semana Santa vivariense.

Pacola recuerda que llegó al edificio de los claustros con tan solo un año. Entonces vivía con sus padres y abuelos en la primera planta del inmueble, en cuyo bajo estaban las celdas de los presos, a los que su familia llevaba la comida.

Su padre era guardia municipal y su madre limpiaba los juzgados, un trabajo en el que la secundó ella, pues se ubicaban en esas dependencias. "Estiven case 40 anos, entrei polo Ministerio de Justicia e despois pasamos á Xunta". Cuando su padre falleció, desde las cofradías le pidieron que siguiese ella con los preparativos de la Pasión. Sin embargo, la pandemia agudizó su dolencia y le impide seguir con dicha labor.

Esta apasionada de la Semana Santa calcula que hace casi 50 años que plancha: "Antes non había estes locais, os traxes dos que levan os hachóns eran 14 por cada lado, levábanos para a miña casa e poñiámolos enriba das camas. O Prendemento antes ía nun carro pola rúa e non facían falla tantos levadores", precisa.

Entonces usaba las planchas de su casa, ahora tiene cuatro con centro de planchado, porque "isto non ten punto de comparación, por exemplo a Santa Cruz ten traxes en cantidade".

Una prima acudía de vez en cuando a ayudarle, pero "todo o tiña da miña man, para chegar e colgalos no seu sitio ou para ir vestilos. Viña para aquí ás catro da tarde e ata as oito ou nove da noite non me ía. Cando eres nova non sentes o cansancio. Cando traballaba, ía meu marido botarme unha man para que puidera vir. No 2019 fíxeno todo, pero en dous anos púxenme fastidiada", indica.

Los trajes y las capas son lo peor a la hora de acondicionar. "Aos de terciopelo hai que pasarlles un ferro especial para desinfectalos", explica.

Desconoce cuántos trajes almacenan los armarios de las cofradías, porque en los claustros se guardan los de Prendimiento, la Santa Cruz, las Siete Palabras, el Nazareno dos de Fóra y La Piedad. La VOT y las cofradías del Rosario y La Misericordia ya se organizaban antes con su personal, aunque esta última al iniciar su actividad le pidió prestados trajes para empezar a funcionar.

"Cando veñen tíranos como cadra, só quedan na percha os que teñen que deixar unha chaqueta. Os traxes úsanse só un día, agás os do Prendemento, e cando volven hai que miralos para lavalos, sobre todo os dos nenos".

FALTAN NIÑOS. Pacola comenta que estos días estuvo buscando niños para llevar las borlas y estandartes. "Non hai, os pais non queren porque son sete procesións, algún día saen dúas veces e con dez anos hai nenos que aguantan e outros non", señala, y añade: "Teño que conseguir dez ou doce, e o domingo pola mañá teño que estar aquí para darlles os traxes".

Algunos participantes acuden con cierta antelación para vestirse, pero otros llegan bastante justos y ella se ocupa de ayudarles. "O outro día chamaron dúas mulleres de León para ver se lles deixaba algún traxe para ir no desfile".

Comentarios