Una historia bien amena

Isidro Fernández publica una obra en la que recopila acontecimientos y curiosidades sobre la antigua provincia de Mondoñedo
undefined
photo_camera Isidro Fernández. EP

José Isidro Fernández Villalba prefiere estar rodeado de papeles viejos a las nuevas tecnologías e no pasa un día, o casi, en que no bucee en los archivos en busca de tesoros de la historia.

Un buen número de retazos se incluyen en las más de 260 páginas de Miscelánea da antiga provincia de Mondoñedo, una obra llena de curiosidades, que ya ha presentado en su localidad natal, una de las antiguas provincias del reino de Galicia, además de en Foz y Ribadeo.

Unas presentaciones que se hacen con meses de retraso por culpa de la pandemia, que obliga también a contar con aforos reducidos en grandes espacios.

Franco sigue siendo alcalde honorífico de Ribadeo, porque no se revocó el acta de nombramiento en 1939

''Preferimos facelo así que deixar de facelo, porque o libro estaba acabado dende xaneiro do pasado ano e non se podía retrasar máis'', cuenta el autor de una obra que llevará también a Viveiro o Cervo.

La Miscelánea de Fernández Villalba se empezó a escribir hace mucho, pues siempre ha sido un apasionado de la investigación y ya tenía muchas recogidas, por lo que el libro ha supuesto ''recompilar algunha das cousas que tiña espalladas'', a la que ha sumado nuevos descubrimientos y curiosidades, que hacen que la obra sea amena y despierte el interés del lector.

El autor se ha documentado en los fondos de cuatro archivos: el del Concello de Ribadeo, el diocesano y catedralicio de la ciudad mindoniense y el del Ayuntamiento de Mondoñedo, ''que é moito máis amplo ca o doutros concellos, porque a antigua provincia chegaba máis aló do que actualmente é A Mariña e todo quedaba rexistrado aquí; por exemplo, se en Viveiro querían facer unha monte tiña que pedir o permiso e logo presentar o contrato da obra, e iso todo está nestes fondos''.

Muchos papeles en lo que hay que estar muy ducho para separar bien la paja del grano, algo que Fernández Vilalba ya domina a la perfección, pues son muchos de estudio de este hombre, experto en genealogía.

Una de las muchas curiosidades que se revelan en la obra es que en el Concello de Ribadeo ''sigue figurando como alcalde honorífico Francisco Franco Bahamonde, caudillo de España, xefe do Estado Maior e dos Exércitos, porque nunca se anulou a acta do 6 de xullo de 1939 coa roposta de Parga Rapa que lle outorgaba esta distinción. En Mondoñedo tamén se chegou a propoñer para concederlle a Medalla de Ouro da cidade, pero non prosperou'', apunta José Isidro, quien también publica una relación con el nombre ''de toda a xente de Ribadeo que morreu no frente, 41 en total, detallando o seu nome e onde está soterrado''.

HUNDIMIENTO. De la crónica luctuosa también destaca otro suceso acontecido en la localidad ribadense, como fue el hundimiento de un barco en febrero de 1820 que venía de Abres ''río abaixo'', en el que fallecieron 21 persoas.

''Os corpos de todos eles, agás un, foron aparecendo na mesma mañá, pero daquela aínda non había cemiterio senón coleguiata e non había espazo para enterralos a todos xuntos e foron sepultados uns no Bo Xesús de Ove, outros en Ove, en San Lázaro, en Vilaselán e en San Francisco de Ribadeo, con polémica incluía co cura de Ove porque foron sepultados sen permiso e é que esta parroquia de Ribadeo non pertencía ao bispado de Mondoñedo, senón á de San Xoan de Deus de Portomarín e por iso o seu escudo ten unha cruz semellante á dos templarios'', recuerda.

Otra de las cuestiones que se relatan en la obra de Fernández Villalba tiene que ver con la implantación en la ciudad episcopal de una fábrica de tejidos.

''En 1740 Luis Lombardía, de A Pontenova, volve casado de Hispanoamérica e monta unha fábrica de holandiñas que eran moi recoñecidas e que funcionou ata finais do século no Pazo de Caión, en San Lázaro'', relata, quien también recuerda que en el puerto de San Cibrao hay constancia de que existía un albergue de peregrinos, y hospital de pobres, en 1630, ''onde ás veces tiveron que tapar con areas a entrada, porque chegaba a auga'', dice.

También es de destacar las corridas de toros en la Praza da Catedral de Mondoñedo con la que finalizaban, las quedadas del gremio de notarios y abogados, que se juntaban en la Alameda para oír misa por San Xoán, ''agás se caía en venres que non se podía comer carne e o pasaban para San Pedro''.

De Mondoñedo destaca también los torneos de tanguero, que se celebran por Os Remedios ''ou para conmemorar unha cita importante, como a subida ao trono dun rei ou a elección dun novo Papa e que non gustaba nada aos locais porque era como algo despectivo e ten había pelexas por iso'', recuerda el autor de una obra que, de momento, solo se puede adquirir en las librerías mindonienses, pero que estará también a la venta en las del resto de la comarca en cuanto terminen las presentaciones.

Comentarios