O SEU labor supuxo unha auténtica revolución. Un antes e un despois nunha vila rural con moitas necesidades. "Viña de Madrid e chegou a Muras en 1975, imaxina as diferenzas", resume Pablo Pernas, un dos promotores dunha iniciativa coa que tratan de que o crego Modesto Vázquez-Gundín Teijeiro, que actualmente reside na Coruña, sexa recoñecido polo Concello de Muras como Fillo Adoptivo.
Este xesuíta, ordenado en 1962, chegou á vila chairega a mediados dos anos 70 para exercer de crego nas parroquias de Muras e no Burgo e, posteriormente, nas de Irixoa e Viveiró. "O seu labor significou unha innovación en relación ao cometido que viña desenvolvendo a igrexa tradicional, implicándose de maneira especial na axuda para resolver os problemas de toda a veciñanza", aseguran os que viviron aqueles tempos precarios con "falta de infraestruturas viarias, carencia ou mal subministro de enerxía eléctrica e un importante atraso económico".
Pero se había unha cuestión que presentaba un importante retroceso ese era o eido educativo con "escolas unitarias que non reunían un mínimo de condicións para impartir ensino", indica Pernas, quen lembra que a implicación con temas sociais e educativos de don Modesto foi casi instantánea.
"Ao día seguinte da súa chegada a Muras solicitóuselle apoio para o estudo da rapazada", recorda, e a resposta non se fixo esperar. Converteu a casa reitoral nunha "casa de estudo durante o curso, e no verán aínda con máis intensidade", lembran uns alumnos que tiveron a fortuna de empaparse dos seus coñecementos, e que aínda hoxe manteñen intacta esa boa relación co mestre e amigo.
Esa primeira escola improvisada permitiulle ao crego comprobar o atraso académico que tiñan os pequenos do municipio e animouno a fundar, no ano 1978, o parvulario Os Anxeliños, para nenos de tres a seis anos, unha institución que na maior parte foi «financiada por el mesmo», confirman os veciños, rememorando como o seu Citroën 2CV se transformou tamén en transporte escolar.
O parvulario funcionou durante nove anos e foi o xerme, grazas "ás súas xestións", para a construción do colexio comarcal de Muras, "conseguindo así superar de forma notable as malas condicións que presentaban as escolas unitarias e a mellora significativa da educación nas etapas inicial e básica". Como resultado da posta en marcha deste parvulario, creouse a asociación de pais de alumnos de Muras, otro fito importante para a época.
OUTRAS INICIATIVAS. Modesto Vázquez-Gundín Teijeiro, que se presentou como independente ás primeiras eleccións democráticas nas que foi elexido rexedor, impulsou outras actividades culturais e sociais ao longo da súa etapa na vila chairega, que se extendeu ata principios dos anos 90.
Organizou excursións para ver o mar ou representacións sinxelas de obras teatrais "un labor de integración e formación moi propia dos xesuítas en Europa", explican dende o grupo de veciños que pelexa por ese recoñecemento necesario para don Modesto, lembrando que houbo actuacións en Muras pero tamén "en Vilalba, Ourol ou Viveiro".
A casa reitorial serviu de apoio para albergar iniciativas sindicais de axuda a agricultores e gandeiros, unha cuestión que se plasmou "na creación do Sindicato Labrego Galego", lembran os que o viviron.
"Non podemos esquecer tampouco as múltiples axudas e accións específicas e particulares prestadas a familias con necesidades especiais", engaden os promotores desta iniciativa, que cada ano, e de maneira ininterrompida dende hai oito, se reúnen co protagonista en Muras para recordar e festexar.
"Facemos unha xuntanza anual para compartir con el as nosas vivenzas do ano", explican, satisfeitos por manter viva esa amizade, e insistindo en que "hai un recordo moi especial polo seu extraordinario labor e entrega desenvolvidos durante a súa longa permanencia entre nós, o que debe ser recoñecido no ámbito municipal para constancia na historia deste concello", conclúen.
Antía Cal
Non hai moitos anos, concretamente en 2015, o mesmo equipo de goberno —co respaldo da oposición— concedeu a distinción de Filla Adoptiva a unha muller vencellada tamén ao mundo da educación. A pedagoga Antía Cal foi merecedora deste recoñecemento e dende o mesmo ano o colexio da vila, aquel polo que pelexou Modesto Vázquez-Gundín Teijeiro, leva o seu nome.