Pasaxe de ida e volta ao mundo fantástico

O mestre de cerimonias do castelo saúda aos visitantes e invítaos a entrar. O seu coitelo, un puñal de misericordia, o corno ancestral que leva colgado e unha vara chea de inscricións, quizais máxicas, centran as miradas. E aínda sorprendidos por ese home de rostro serio e voz grave, ataviado cunha túnica medieval, unha cota de malla, unha capa branca e cunhas zocas de madeira que renovaron as antigas zapatillas de pel de camelo que usaba antes, adéntranse na Torre dos Andrade para subirse á máquina do tempo do Parador de Vilalba, que ofrece visitas guiadas para achegar patrimonio e historia a todos.

Conseguen pasaxe de ida e volta, aínda que moitos, unha vez que entran no mundo fantástico que crea Manuel Ferreiro no seu peculiar salto ao pasado -entre historia real e lenda- quedan atrapados entre contos de batallas lonxanas e grandes cabaleiros.

"O que me gusta é dar a coñecer a historia da vila e o entusiasmo que teñen os pícaros. Póñenlle máis interese que os maiores", di o mestre de cerimonias mentres os últimos visitantes, 40 alumnos de 4º de primaria do Ceip Mato Vizoso de Vilalba, cruzan a porta.

A viaxe empeza no gran salón, onde hai dragóns que aguantan dos cortinóns e un parladoiro que non ten quen fale nel desde que a evolución da construción o deixou perdido no alto. Escuro, con sofás xigantes e antigos farois, garda nas súas paredes a historia do castelo: a xenealoxía dos Montenegro e dos Andrade, o xabarín que aínda se agocha no escudo de Vilalba ou unha imaxe da propia torre, a única que sobreviviu como testemuña inamovible.

Un grupo de alumnos de 4º de primaria do Mato Vizoso contan a aventura, que é diferente dependendo dos ollos que miran

"Paréceme moi raro que teña tantos anos e sigua en pé. Ten máis de cen", di un dos visitantes nunha mostra de que o tempo se mide dunha forma diferente dependendo da idade, mentres outro apunta que o que lle chama a atención é que é de planta octogonal. Lección aprendida, só hai dúas en España.

A aventura continúa no comedor para avanzar despois escaleiras arriba. Pese a que a modernidade trouxo consigo un pequeno ascensor, o verdadeiro reto para saborear o pasado é camiñar cada paso. Entre seteiras e troneiras que deixan pasar a luz convertidas en agocho das pombas.

Unha das seis habitacións da torre é a seguinte parada da viaxe, que continúa escaleiras arriba ata o alto favorito. "É o mellor. Non o esperabamos tan alto e é moi grande para correr moito e xogar", dicían os escolares. A 40 metros, entre as almenas, un séntese dono do castelo. E a Terra Chá esténdese baixo os pés. De volta á realidade, no xardín, o percorrido acaba. A imaxinación continúa, porque a aventura é diferente dependendo dos ollos que miran.

"A min encantaríame vivir aquí porque era todo distinto e podías ser cabaleiro, ter espada e ir á guerra", di un neno ao rematar a visita, mentres unha das rapazas elixe ser "raíña e princesa", todo a un tempo. "Eu condesa e cabaleiro", di outra nena rompendo esa división entre azul e rosa que semella chegar ao presente do mesmo tempo que a torre. Outro decide non entrar en cuestións de xénero. "Eu creo que eran un pouco raros e todos vellos", di serio, mentres os compañeiros resolven os posibles problemas.

Se non había calefacción? "Cómpranse mantas por unhas pesetas -moeda ancestral para eles xa nados co euro- e xa non pasas frío". Sen espaguetis? "Cociñamos carne de xabarín, tenreira e verduras". E sen Play Station? Uff. Longos silencios. "Eu xogaría ao pilla pilla e a pelota" e "eu sabería facer xoguetes e bonecas". Aínda hai valentes.